Çocuklar kaygı yaşadıklarında bu durum genellikle korku şeklinde kendini gösterebilir. Korku, mevcut bir tehlikeye karşı hissettiğimiz ve genellikle somut bir nesneye dayalı olan bir duygudur. Öte yandan kaygı, gelecekte oluşabilecek belirsiz ve çoğu zaman soyut bir tehdit karşısında duyulan bir duygudur. Çocukların hayal güçleri oldukça geniştir, bu yüzden farklı durumlarda korku duymaları yaygındır. Yüksek sesler, canavarlar, yeni ortamlara alışma gibi çeşitli etmenler çocukların korku deneyimlerini şekillendirebilir. Ayrıca çocuklar bazen başkalarının korkularını gözlemleyerek, sosyal öğrenme yoluyla da korku geliştirebilirler.
Örneğin, 6 aylık bir bebek gürültüden, 1 yaşındaki bir bebek anne ve babası dışındaki yabancılardan, 4 yaşındaki bir çocuk canavarlardan, 9 yaşındaki bir çocuk hırsızlardan ve 12 yaşındaki bir ergen ise adet döngüsünden korkabilir. Korku, bireyin tehlike anlarında savaş ya da kaç tepkisini hazırlayarak, onu koruma işlevi gören bir duygudur.
Anne ve babalar, çocuklarının korkularıyla başa çıkma konusunda genellikle ne yapacaklarını bilemeyebilirler. “Bunda korkulacak ne var ki?” gibi ifadeler, çocuğun kendini anlaşılmadığını hissetirmesine neden olabilir ve çocuk bir sonraki korkusu ile ilgili ebeveynlerine başvurmayı reddedebilir. Bunun sonucunda mevcut korku da devam edebilir. Ebeveynler, “Eyvah, şimdi nasıl çözeceğim?” gibi endişeli bir tavır sergilediklerinde, çocuklarına korkularının geçerli olduğunu ve bu duyguyu yaşamaya devam etmeleri gerektiği mesajını verebilirler.
Ebeveynler, çocuklarının korkularıyla başa çıkabilmeleri için şu adımları izleyebilirler:
- Duyguların Tanınması ve Anlaşılması: Çocuğa duyguları oyunlar aracılığıyla öğretebilir ve bu duyguların bedenlerinde nerelerde hissedildiğini keşfetmelerine yardımcı olabilirsiniz.
- Hikayeler ve Kitaplar: Çocukla birlikte korku temalı hikayeler oluşturabilir veya mevcut korku kitaplarından yararlanabilirsiniz.
- Canlandırma: Çocuğun korkularını yenmesine yardımcı olacak canlandırma egzersizleri yapabilirsiniz.
- Dış Faktörlere Dikkat: Çocuğun etkileneceği kitaplar, oyunlar gibi dış faktörlere dikkat ederek, korkularının artmasını önleyebilirsiniz.
- Temel İhtiyaçların İncelenmesi: Korkunun arkasında çocuğun başka bir temel ihtiyacının olup olmadığını değerlendirebilirsiniz.
- Güç Simgeleri: Çocuğa korkularıyla baş etmenin yollarını göstermek için ona güç simgeleri çizdirebilir veya güçlü hissetmesini sağlayacak yöntemler öğretilebilir.
Bu yaklaşımlar, çocuğun korkularıyla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabilir ve aynı zamanda ebeveynlerle olan iletişimini güçlendirebilir.